Nhắc đến ẩm thực của người dân xứ Thanh, người ta thường nghĩ ngay tới nem chua. Tuy nhiên, có một loại gia vị trên cả tuyệt vời với mùi hương quyến rũ nức lòng người đó chính là mắm tôm. Món ăn này được tạo nên bởi những công đoạn không quá công phu nhưng hương vị lại đạt chuẩn, tạo nên mùi thơm hấp dẫn. Đặc biệt, nhiều khách Tây khi thưởng thức mắm cũng đã phải tấm tắc khen ngon.
Giúp bạn hiểu hơn về mắm tôm
Theo những gì chúng tôi tìm hiểu, mắm tôm là loại gia vị quá quen thuộc với nhiều người dân ở khu vực miền Bắc nước ta với mùi thơm có vẻ hơi nồng nhưng để lại ấn tượng đặc biệt. Mắm có mùi vị hơi đậm kết hợp chuẩn nhất với những món như bún đậu, cà pháo, bún riêu cua,…
Để làm ra được thành phẩm là hũ mắm tôm ưng ý, người chế biến phải chọn lọc những con tôm hoặc moi biển chất lượng nhất, tươi ngon. Đồng thời, muốn khử bớt đi độ tanh và rửa sạch lớp cát biển thì cần lọc qua nhiều lần với nước muối. Khoảng thời gian thích hợp nhất để kéo moi về chính là khoảng 3 tháng âm lịch trong năm (tháng 7 cho tới tháng 10).
Những chú moi, tôm nhỏ có vỏ mỏng, thịt thơm được lựa chọn chính là đang ở độ trưởng thành và ngon nhất. Trải qua quá trình chế biến lên men đã có ngay mùi thơm độc đáo. Thường loại mắm này hay được kết hợp với một số món ăn cho vị rất thơm ngon, dễ ăn.
Nhiều du khách nước ngoài khi tới Việt Nam du lịch đã dành nhiều lời khen có cánh cho đặc sản này. Không hề chê bai về mùi thơm có phần hơi đặc biệt này của mắm, họ lại rất thích vị đậm đà, bùi béo không cưỡng lại được.
Quy trình để cho ra thành phẩm mắm hấp dẫn
Để có được tô mắm tôm ngon đúng điệu thì đòi hỏi phải trải qua 4 bước chính. Nhìn chung thì khá đơn giản nên bạn có thể bắt tay vào làm với những hướng dẫn chi tiết sau của chúng tôi nhé:
Chế biến
Đầu tiên, sau khi thu về những con moi, tôm chất lượng chất thì tiến hành sơ chế để làm sạch với nước muối. Cần lưu ý loại bỏ những rác, tạp chất bẩn dính quanh moi để không làm giảm chất lượng mùi thơm của mắm. Sau đó, rửa lại thật sạch vài lần với nước trước khi đến với công đoạn tiếp theo
Xay tôm khi làm mắm tôm
Ở bước này, bạn cho những con tôm, moi đã khô nước ở bước 1 trộn cùng với muối và rượu. Sau đó bỏ hỗn hợp trên vào máy xay cho đến khi có thành phẩm là hỗn hợp nhuyễn mịn. Lưu ý ở bước này là tuyệt đối không được bỏ thêm nước để tránh làm mắm bị hỏng.
Ủ mắm
Công đoạn cuối cùng chính là bạn mang đi ủ. Thường để đảm bảo chất lượng thì những nhà sản xuất chuyên nghiệp hay bỏ trong hũ thủy tinh hoặc sành, đậy kín nắp và cất ở nơi khô ráo, thoáng mát. Bạn cần lưu ý rằng không được để không khí lọt vào bình dễ gây thiu hoặc hôi mắm. Khoảng thời gian ủ hoàn hảo nhất là 5 tháng. Ngoài ra, trong 5 tháng đó nên mang hũ mắm tôm trên phơi 4- 6 tiếng/ ngày để tăng độ thơm ngon, hấp dẫn.
Bảo quản mắm thế nào cho tươi ngon?
Mắm tôm là loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và có mùi vị hấp dẫn nên việc bảo quản chúng cần được làm đúng tiêu chuẩn. Lọ thủy tinh là vị cứu tinh cho hũ mắm của bạn, hoặc bạn hoàn toàn có thể tích trữ trong thùng gỗ. Tuy nhiên, thùng gỗ phải không được để hở, phòng mưa gió hoặc những sinh vật như ruồi, muỗi bay vào.
Trong quá trình sử dụng mắm, nếu chưa hết thì phải đóng kín nắp sau khi lấy xong. Đặc biệt, bạn có thể bỏ thêm chút rượu trắng nếu muốn bởi rượu sẽ giúp loại bỏ đi những loại nấm hoặc vi sinh vật của mắm. Nếu thấy mắm có xuất hiện những mùi vị khó chịu hoặc khó ngửi thì nên bỏ đi để tránh ăn gây đau bụng.
Mắm làm từ tôm có những loại nào?
Mắm tôm là đặc sản truyền thống của người dân xứ Thanh tuy nhiên hiện nay nhiều tỉnh thành cũng đã tự nấu món nay. Vì thế có rất nhiều biến thể của mắm. Hãy cùng chúng tôi điểm qua một số loại mắm ngon nhé:
Mắm tôm truyền thống
Đúng như tên gọi của nó, mắm truyền thống là loại mắm cơ bản nhất được sáng tạo ra đầu tiên. Loại này thường được ưa chuộng và kết hợp với một số món ăn thơm ngon như: thịt chó, bún đậu, bún riêu mắm,…
Mắm tôm bạc
Mắm làm từ tôm bạc vẫn có nguyên liệu tương tự với mắm truyền thống nhưng được bổ sung thêm rượu trắng để có mùi thơm đặc trưng. Một số địa phương còn bỏ thêm bột bảo quản để có thời gian bảo quản và lưu trữ lâu hơn.
Mắm làm tôm bỏ ít muối
Mắm tôm ít muối được làm nên bởi dây chuyền công nghệ hiện đại đó là bỏ ít muối để khiến món gia vị này bớt tanh hơn. Thường những dây chuyền sản xuất hiện nay hay thay muối bằng một số chất khác có tác dụng khử bớt mùi mà vẫn giữ nguyên được hương thơm và hàm lượng cellulose có trong mắm.
Mắm làm từ tôm có vị chua
Nhắc đến vùng đất xứ kinh kỳ Huế chúng ta không thể nào không nhắc tới đặc sản mắm tôm chua. Những bà con ở tỉnh này đã biến tấu để tạo nên một gia vị hoàn toàn khác. Nổi tiếng là vùng đất ven biển nên Huế có đủ điều kiện thuận lợi để ra khơi thu về những mẻ tôm, moi đầy. Nguyên liệu phải được lựa chọn thích hợp với thịt chắc, ngọt chế biến với lượng muối vừa đủ để giữ nguyên hương vị của tôm.
Mắm làm từ tôm của Huế có màu đỏ tươi rất đặc trưng, hơn nữa lại có mùi vị hơi chua nhè nhẹ do quá trình lên men. Mùi vị được đánh giá là thanh hơn khi ăn mắm truyền thống. Đặc biệt, bà con ở Huế cam kết mắm tôm chua có hàm lượng dinh dưỡng được giữ lại gần như tối đa mà lại không bị quá mặn, tránh ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng.
Ăn mắm làm từ tôm thế nào để khỏe?
Mắm tôm tưởng chừng chỉ là gia vị nhưng ngược lại có rất nhiều dưỡng chất tuyệt vời tốt cho sức khỏe người dùng. Nhờ có quá trình lên men đã khiến protein có trong nguyên liệu phân hủy dần thành những dưỡng chất và axit amin thiết yếu tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, canxi có trong tôm rất dễ hấp thụ do đã được chuyển hóa dần thành axit béo.
Tuy nhiên, trong quá trình lên men sẽ có thể khiến mắm tạo ra một số loại chất không tốt cho sức khỏe, trong đó có nitrit – nguyên nhân hàng đầu gây ung thư. Bởi dạ dày của con người có tính axit cao khi kết hợp với nitrit thì không tốt. Vì thế bạn cần lưu ý về tần suất chế biến và sử dụng mắm tôm để tốt cho sức khỏe nhất. Tiếp đến, trong mắm chứa hàm lượng muối rất cao nên những bệnh nhân bị tiền sử bệnh có liên quan tới thận, huyết áp, tiểu đường cần tránh để không bị nặng lên.
Có thể bạn quan tâm:
- Mắm tép – Linh hồn trong mọi món ăn của người Việt
- Mắm chưng – Món ăn mang đậm hương vị miền Tây Nam Bộ
Lời kết
Loại mắm làm từ tôm là loại thực phẩm không chỉ là món ăn kèm hấp dẫn của mọi nhà mà còn là thức quà ngon, đặc sản mà bất kỳ ai tới với vùng đất xứ Thanh đều muốn mang về. Ngày nay, dù chúng ta được tiếp xúc với nhiều món ngon, nhiều nền ẩm thực độc lạ trên thế giới nhưng có lẽ mắm này vẫn trở thành thức quà khó quên. Chẳng thế mà những du học sinh xa nhà lại một lòng nhớ tới bún đậu mắm tôm tới vậy.
