Mỗi vùng miền trên dải đất hình chữ S này đều có một đặc sản, một ấn tượng rất riêng. Đối với những người đang sinh sống tại Đà Nẵng hoặc các tỉnh thành lân cận đều coi mắm nêm là đặc sản hấp dẫn nhất quê hương họ. Đây là hương vị hoàn hảo khiến những du khách đều cảm thấy vương vấn không rời. Đặc biệt, hũ mắm có mùi thơm nhẹ , kết hợp cùng gia vị khác tạo nên linh hồn cho món ăn của người Việt.
Thực chất mắm nêm gì?
Mắm nêm là tên gọi phổ biến nhất, nhưng vẫn có nhiều vùng hay còn có nơi gọi là mắm cái. Loại mắm này là đặc sản của miền Trung nước ta, nổi tiếng nhất là ở Đà Nẵng. Mắm được lên men chủ yếu từ các loại cá khác nhau như: cá cơm, cá trích, cá nục, cá liệt,…
Mỗi địa phương sẽ có một vài cách chế biến và lựa chọn nguyên liệu khác nhau. Đồng thời, độ nhạt mặn cũng phụ thuộc vào người làm.
Nhìn chung cách chế biến mắm nêm không có thử thách. Ngư dân sau khi cập bến với lưới cá đầy sẽ đem ra để rửa thật kỹ với nước muối, sau đó tiến hành phơi khô để tẩm ướp gia vị. Cuối cùng là công đoạn cất hộp để chờ cho lên men.
Mắm được sáng tạo ra từ thời xa xưa. Được biết, ông bà ta thời đó vào những ngày thời tiết mưa giông, bão lũ không thể đi làm ăn canh tác thì ở nhà tự làm món mắm này để ăn trộn với cơm trắng. Ấy thế mà thức quà hấp dẫn ấy bỗng chốc trở thành linh hồn của nhiều món ăn, trở thành hương vị không thể quên với bất kỳ ai khi đặt chân tới đây.
Làm mắm ra sao để đạt độ ngon hảo hạng?
Theo những gì chúng tôi tìm hiểu được từ những người dân bản địa ở Đà Nẵng về cách làm mắm nêm, họ đều chia sẻ một công thức như sau:
Mắm nguyên con
Đầu tiên, bạn nên lựa chọn thật kỹ những con cá có chất lượng tốt nhất tươi, ngon sau đó đem rửa qua nước máy thật sạch. Tiếp tục lấy dần dần ⅓ số cá đem rửa lại với nước muối pha sẵn. Khi này nếu thấy cá đã sạch và bớt tanh thì đem đi phơi nắng trong khoảng 5 tiếng.
⅔ số lượng cá còn lại thì tiếp tục sử dụng chày để đập, lưu ý đập không quá mạnh để tránh bị dập cá. Ở công đoạn tiếp theo, bạn bỏ chung cá đã đập dập vào c1/3 cá đã phơi khô ở lần trước để đem đi tâm thêm muối. Công thức ngon nhất là khoảng 20% muối đi kèm với 2% đường tinh luyện và thêm chút thính gạo
Cuối cùng là công đoạn đem đi ủ để lên men. Bạn bỏ hỗn hợp đã tẩm ướp gia vị phía trên vào hũ thủy tinh trong suốt, đậy nắp thật kín rồi đem đi phơi nắng. Trong trường hợp những ngày không nắng thì chỉ cần những nơi khô ráo là được chấp nhận.
Sau khi chờ khoảng thời gian lên men của cá trong khoảng 2-3 ngày thì lúc này bạn cần bỏ đi lượng nước tiết ra từ cá trong thời gian ủ. Sau đó tiến hành nhấn nhẹ để cá được nén xuống đáy bình thủy tinh. Đậy nắp và tiếp tục ủ cho trong 20-25 ngày. Sau khoảng thời gian này có thể thưởng thức mắm nêm ngay. Thường thời gian ủ sẽ thay đổi tùy theo tình hình thời tiết của từng khu vực nên thời gian có thể nhanh hoặc ngắn tùy từng người làm.
Mắm xay nhuyễn
Chúng ta cùng tìm hiểu cách làm mắm nêm xay nhuyễn sao cho ngon nhất nhé:Đầu tiên vẫn là công đoạn rửa thật sạch để cá giữ được độ tươi ngon hấp dẫn nhất. Sau đó mang cá ra xay trong máy có công suất cao nhất, canh thời gian xay thật nhuyễn rồi đem hỗn hợp đi ướp. Tỷ lệ ước hoàn hảo nhất là 20% muối, 2% đường và thính. Tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể gia giảm tùy theo khẩu vị của gia đình mình.
Sau đó, bỏ thành phẩm đã ướp gia vị vào hũ thủy tinh, tuy nhiên không cần gài quá chặt như khi làm mắm nguyên con. Sau đó bạn cần nhớ thường xuyên kiểm tra tình trạng mắm và đảo liên tục mỗi ngày 1 lần và đem đi phơi nắng. Thành phẩm là hũ mắm thơm ngon hảo hạng sẽ có sau khoảng 25 ngày đến 1 tháng.
Những món ăn bùng vị hơn bởi mắm nêm
Loại mắm cái được biết đến là khá dễ kết hợp với nhiều món, đặc biệt là những món làm từ các loại bột đảm bảo ăn miếng nào mê miếng đó. Đây là một hương vị vô cùng thơm ngon dân dã mà bất kỳ ai khi đi du lịch miền trung đều sẽ cảm thấy mê đắm với nó. Sự kết hợp tuyệt vời nhất có thể kể đến là:
Bún mắm nêm
Món ăn đầu tiên mà bất kỳ chúng ta đều ưa thích do hương vị thơm ngon đậm đà của chúng. Bắt nguồn từ dải đất miền Trung với bàn tay nấu tài hoa của những người dân ở đây đã cho ra đời bát bún mắm nêm khiến chung ta thử 1 lần mà nhớ mãi. Ở Đà Nẵng có thêm một số cách chế biến khác đi để tùy theo sở thích của khách hàng từng khu vực, nhưng tất cả đều tựu chung ở cách pha chế nước mắm tuyệt hảo.
Cá tai tượng rán giòn ăn kèm mắm nêm
Đối với những người dân Bắc thì có vẻ món này khá lạ lẫm nhưng đây lại là đặc sản mà bạn không thể bỏ ra khi đi du lịch ở miền trong. Cá tai tượng được biết đến là loại có có thịt thơm ngon tự nhiên, vị dễ ăn khi chiên xù thì càng đáo để. Lúc này, những người chế biến tiến hành chiên cá và pha chế mắm nêm vừa ăn để rưới lên.
Nhiều nơi có thể trộn thêm với mỡ hành béo ngậy làm nức lòng thực khách. Để bớt ngấy hoặc tăng thêm hương vị cho món ăn, bạn nên chuẩn bị thêm bún lá và rau sống ăn kèm.
Bánh tráng cuốn thịt heo
Một siêu phẩm mang tên bánh tráng cuốn thịt heo hiện phổ biến ở gần như nhiều tỉnh thành ở Việt Nam. Với độ béo của thịt hòa quyện với bún và rau sống, chấm cùng bát mắm nêm được pha theo tỷ lệ mặn ngọt vừa đủ quả thực là sự kết hợp hoàn hảo. Trong những ngày nắng nóng như thời tiết miền Bắc hiện nay thì cách ăn này sẽ giải ngấy và khiến bạn không bị nặng bụng.
Bánh ướt mắm nêm
Bánh ướt là món bánh được bắt nguồn từ miền Trung với cách làm tương tự bánh cuốn của người Bắc. Bạn có thể tự làm hoặc mua sẵn đều được, tiến hành gỡ từng lớp bánh và trải lên đĩa. Trước đó bạn cần chuẩn bị sẵn hành lá có thái sẵn và đun qua trong dầu nóng để hành thơm hơn. Sau đó thoa đều lên lớp bánh ướt có sẵn, cuộn lại và thưởng thức với mắm.
Bánh hỏi lòng heo kèm với mắm
Thái mỏng lòng heo và thịt (nếu có) sau đó bày lên đĩa. Bánh hỏi cũng được bôi mỡ hành như trên giống bánh ướt. Cuộn lại ăn kèm với các loại rau sống hoặc dứa, chuối, khế là hết sảy. Công thức pha mắm nêm ăn kèm ngon là: pha đường, chanh, ớt, tỏi và băm nhuyễn trộn vào. Đây là công thức tuyệt hảo được nhiều người ưa chuộng vào những ngày trời mưa rả rích cả ngày.
Có thể bạn quan tâm:
- Mắm ruốc – Thức quà không thể bỏ lỡ mỗi lần tới Huế mộng mơ
- Mắm tôm – Đặc sản quen thuộc của người dân xứ Thanh
Lời kết
Như vậy, thông qua bài viết trên bạn đã có thêm nhiều thông tin hay về mắm nêm – loại nước chấm hảo hạng có bắt nguồn từ Đà Nẵng. Hiện loại gia vị này được rất nhiều người ở các tỉnh thành ưa chuộng bởi độ thơm ngon và vị đậm đà, hợp để chấm với bất kỳ món nào. Đặc biệt, với gợi ý những món ngon khi ăn cùng mắm phía bên trên, chúng tôi hy vọng bạn sẽ có một bữa tối lạ miệng và hoàn hảo nhất.
